Een Mahnmal in Brest

Stukje dat ik schreef voor Wunderkammer, de zomerrubriek van vn.nl over verborgen kunstschatten en geheime meesterwerken.

Voor zover er in Frankrijk zoiets is als een Mahnmal, staat het in Brest en heet het de Église St. Louis. Je zult het dan ook niet eenvoudig vinden, ook al is het een kerk zo groot als een kathedraal: het staat niet in de reisgids, er komen geen wandelroutes langs, geen wegwijzers wijzen ernaar en zelfs de toeristenkaart vermeldt het kortweg met een kruisje. De reden daarvoor is eenvoudig: de St. Louis is een wederopbouwkerk.

En wat voor een. Het schip is angstaanjagend lang en hoog, met steile betonnen pilaren en hoge smalle ramen, wanden van donkergrijs en roestbruin gewapend beton, en een lichtkoker boven het altaar. Hier geen leuke historische details behalve de fundamenten van de oude St. Louis, waar de nieuwe bovenop gebouwd is; hier geen altaren met ornamenten in alkoven maar gebrandschilderde ramen als spleten tussen de tralies.

Wie niet van wederopbouwarchitectuur houdt, en kerken uit de jaren 50 hoogstens nog geschikt acht om er klimhallen van te maken, moet beslist eens hier gaan kijken. Terwijl al die Gotische kathedralen in Reims en Chartres en Straatsburg toch wel verdomd veel op elkaar lijken, is de St. Louis in Brest volkomen uniek en onverwacht: alles aan deze kerk galmt oorlog en verwoesting. Geen wonder dat de Brestois, wier stad door de geallieerden flink in puin is geschoten en die wellicht een wat verwrongen verhouding hebben met hun eigen oorlogsverleden, hun eigen Mahnmal niet op waarde weten te schatten.

Église St. Louis, Place St. Louis, 29200 Brest; open dagelijks 10:00 uur - 18:00 uur