woensdag 25 april 2012

Springdance, 2012 (2): Het goedaardige kabinet van Dr. McIntosh

Van 19-29 April is in Utrecht het festival voor hedendaagse dans Springdance. Ik volg het festival als deel van een masterclass kunstjournalistiek van het Domein voor Kunstkritiek.

Kate McIntosh, Untried Untested
Theater Kikker GZ, 24 april

Untried Untested van Kate McIntosh bevat ballonnen en bellenblazen. Toch is het allerminst een kinderspel, eerder een experimentele opstelling. De ballonnen zijn niet vrolijk gekleurd maar zwart, en ze sneuvelen al vroeg in de voorstelling. Het gebeuren speelt zich af op een immens vel pakpapier, een blank slate die aan het einde aan stukken gaat. Het opblazen van ballonnen wordt gebruikt als methode voor reanimatie. Zo wordt er tijdens Untried Untested nog meer doktertje gespeeld. Zelfs het bellen blazen gebeurt met behulp van een windmachine.

De voorstelling begint met een groot veld vol zwarte ballonnen. Vanuit vier hoeken worden die met ventilatoren bijeengeblazen. Dan werpen de vier dansers zich erop om ze allemaal stuk te knijpen, wrijven, drukken en springen. Bij elke ballon die knalt valt de danser voor dood neer, om direct weer op te staan en zich op de volgende ballon te storten. Eén van de dansers, Boglárka Börcsök, blijft erin en zal de rest van de voorstelling hoofdzakelijk voor dood liggen, terwijl ze wordt rond gesleept, in een zak gepropt, op een stapel boeken en aardappels gelegd, onder een hoop papier (de voormalige dansvloer) begraven en wordt beknepen om te zien of ze nog leeft. Een paar keer komt er plotseling een ballon uit haar mond, die ze dan opblaast, waarna ze opspringt, op volle vaart met ballon en al tegen de muur rent, en weer neervalt. Ja, ze leeft.

Toch is het geen sadistisch universum. Het kabinet van Dr. McIntosh lijkt eerder te worden aangedreven door verwondering. In een artikel in Tanz vertelt McIntosh hoe haar moeder een experiment op baby Kate uitvoerde door een glimlach op een ballon te tekenen. Daar reageerde ze op dezelfde manier op als op lachende mensen. Zulke personificaties en reïficaties komen ook in Untried Untested voor: als Nada Gambier met een verlegen glimlach een steen, een hoop touw en een zak aardappelen aan ons voorstelt,  als ze van een opblazende ballon in haar maag wordt verlost met behulp van een ballon aan haar mond, als Boglárka Börcsök bovenop een testopstelling wordt gestapeld en in verschillende variaties op de “stabiele zijligging” wordt gelegd. Het is misschien een spel van leven en dood, maar er is geen harmful intent. Er mag met boeken gegooid worden, maar niet baldadig. De setting is kaal, maar niet steriel. Zelfs het kapotmaken van ballonnen heeft iets goedaardigs.

Ondanks de volkomen moderne, onopgesmukte aankleding doet Untried Untested meer denken aan een voormoderne wetenschapspraktijk dan aan een hedendaags klinisch lab: door de manier waarop alles met elkaar in verband wordt gebracht en doordat je de ballonnen en bellen kunt opvatten als een visuele metafoor voor levensadem. Zelf zegt McIntosh dat ze haar voorstelling liever in een galerie dan in een theaterzaal had geënsceneerd. Die twee gaan samen: Untried Untested is een uitgeklede Wunderkammer, waarin beeldende kunst en dans samengaan als dingen en mensen.

Geen opmerkingen: