dinsdag 15 mei 2012

5x80 Woorden over 80 Words

Sarah van Lamsweerde: 80 Words, 9-13 mei in Het Veem Theater
Eerder vandaag verschenen op hard//hoofd


Stel. Je brengt je woordenschat terug tot 80 woorden. Dat scheelt een hoop opslagruimte. Zoals Battus ooit schreef: waaro zoude w nie d laatst lette va el woor weglate? Je moet dan natuurlijk wel de juiste woorden selecteren: met de meest singuliere hapaxen uit de concordantie kom je niet ver. Maar in het buitenland kun je je aardig redden met drie zinnen: “wat kost dit?”, “dankuwel”, en “waar is het toilet?” Kwestie van turven. Wat zijn de 80 meest gebruikte?


Dat is het uitgangspunt van Sarah van Lamsweerde in haar theatersolo 80 Words. Ze heeft de 80 meest frequente woorden gesorteerd uit veertig skypegesprekken met “Friend A.” Dat zijn ook de enige woorden die ze tijdens de voorstelling gebruikt. Gelukkig kun je daar andere woorden uit samenstellen. Het woord “word” zit er bijvoorbeeld niet tussen. In plaats daarvan zegt Sarah consequent “sayings”. Mensen komen ook niet in het vocabulaire voor. Gelukkig wel “things” en het werkwoord “be”, dus ook “beings”.


Voor de communicatie met het publiek werkt het heel aardig. Shakespeare voordragen in 80 woorden blijkt al moeilijker, en het nieuwsbericht wordt apert onbegrijpelijk. Maar dat laatste voorbeeld is niet zo heel vergezocht: probeer maar eens het journaal aan een kind van 4 uit te leggen. Een vliegtuig is in een toren in New York gevlogen. We zijn stil omdat die gemene meneer vroeger allemaal mensen vermoord heeft. En doet het Chinese alfabet niet ook zoiets, met zijn 214 radicalen?


Bovendien, vertelt Sarah, is 93% van de communicatie niet verbaal. Dat is een wijdverbreid broodje aap: er is geen eenheid van communicatie. Sarah lijkt er zelf ook niet helemaal in te geloven. Ze laat foto’s van haar gezichtsuitdrukkingen zien met de bijbehorende woorden ernaast, maar andere woorden blijken er net zo goed bij passen. En klopt het wel, dat vrouwen meer nonverbaal communiceren dan mannen? De skype-beelden tonen dat “A” vooral meer met gebaren zegt, en Sarah met haar gezicht.


80 Words is artistic research. Maar daar is Sarah bescheiden over. “In the course of this project, I’ve come to realize that what I have been doing has little to do with research”, staat in het bijbehorende boekje. Dat is te bescheiden. Juist door die beperkte pretentie is 80 Words een nieuwe vorm van filosofisch theater, nog het best te vergelijken met Laura van Dolron’s stand-up philosophy. Het zou collegestof taalfilosofie / linguïstiek kunnen zijn. How to do things with words.

Geen opmerkingen: