Duitse Mandarijnen
(2007)
Niemand weet precies
waarom de klojo’s kwamen
Misschien is dat nou
juist waarom het klojo’s zijn
Ze kwamen omhoog uit de
arische aarde, waar de
Duitse mandarijnen
bloeien, tussen de
kruit- en bierdamp, en
stapels waardeloos geld
over de brug met de
vierentwintig beelden en langs
de Humboldt-universiteit
naar de Brandenburger Tor!
Daar komen de plurken
“Das ist nun achtzig, oder nein, beinahe fünf-
und-achtzig Jahre her, in
Breslau…”
Toen kwamen de klojo’s,
maakten mensen dood
en tachtig jaar later, in
april in de bergen
vertelde de Poolse
professor mij:
“Lemberg,
We never
really got over the loss of Lemberg”
“Well you got Breslau”
Het begon misschien al in
Mannheim
in 1819, met Karl Ludwig
Sand
Hier! Du Verräter des
Vaterlandes!
Sand met zijn
engelengezicht
Als de geschiedenis leert
door vergissingen
dan was dat een uiterst
leerzaam moment
Werner Jaeger, in
Harvard, vertelde aan Donald Davidson
avond aan avond over de
grote tovenaars
van de Duitse filologie
en hun leerlingen die
groot werden en leerlingen kregen
Jaeger zelf had een
dochter die stil was en mooi mollig
Dus ging Donald Davidson
liever het leger in en werd later taalfilosoof
In a theory
T for language L, “snow is white”
if and only
if
snieg jest
bialy!
Nog kleeft de geur van
gebakken mens
aan ons geweten, al
hadden wij dan part nog deel
aan wat gebeurd is –
we hebben de ovens niet
gestookt, en zelfs
het vet niet van ons lijf
geschrobd met Jodenzeep
Maar voor de poort van
Birkenau was een aardappelveld
met een man, een paard en
een ploeg
en deze drie ploegden
Godbetert, ik dacht aan
Roland Holst
En de professor uit
Krakau
zei dat Polen in het
midden van Europa lag, geografisch en demografisch
“We moved a
hundred miles westward”
“There is a
place over here called Mickiewicz’s waterfall”
“Ah,
Witkiewicz, Witkacy,
you will
see his grave today when we get to Zakopane
although he
is not in there”
The man
from world war zero and his wife
the alligator skin woman
Het gezicht zonder
gezicht in Ieper
De gruwelen van de
geschiedenis
gedijen zeer goed in de
arische aarde
Kisten vol Duitse mandarijnen
in het laadruim
that come
all the way from Germany
Twee maquettes in het
museum in Magdeburg
van de verovering door
Tilly en het bombardement
vanaf de kerktoren ziet
het er nog steeds hetzelfde uit:
weg
Dat heeft de geschiedenis
niet gedaan
alsof de geschiedenis een
clown is die met lucifers speelt
Dat hebben de klojo’s
gedaan
en de ploerten
en de plurken
hebben het laten gebeuren
Ezra Pound in zijn kooi,
in het on-
ophoudelijke licht van de
schijnwerpers, Confucius lezend
en later achter de schrijfmachine
heeft het laten gebeuren
De grijnzende plurken,
met wijd-
opengesperde ogen
lurkend aan de blaaspijp
van de waanzin
hebben het laten gebeuren
Daar komen de klojo’s
je kunt wel zien dat ze
niet goed snik zijn
Vous le
connais lecteur ce monstre delicat
Soleil! Je viens te voir
pour la dernière fois
Wij waren nog niet
geboren
we hebben het laten
gebeuren
vanaf de kleuterklas
geleerd dat racisme slecht is en
dat mosterdgas brandt op
de huid
dat de holocaust echt
gebeurd is
En wat resteert is een
berg schoenen
en 1850 kilo menselijk haar
Het ziet er inderdaad uit als een berg schoenen en een grote hoop haar
en 1850 kilo menselijk haar
Het ziet er inderdaad uit als een berg schoenen en een grote hoop haar
Nog kleeft het stof aan
onze handen
L’infâme boche êut ravagé
Louvain
Le libraire est en feu
Daar komen de plurken
De donder slaat
Daar komen de klojo’s
De bibliotheek brandt
As op ons hoofd dat we
dit hebben laten gebeuren
As op onze haren
Staub des Lernens op de
Duitse mandarijnen
In dit open veld, waar de
wind waait
is de afwezigheid pijnlijk.
In dit
schoorsteenveld. Hier
groeien de schoorstenen
uit de grond. Je ruikt
hier
geen brandlucht. Je voelt
hier
het zonlicht. Je proeft
hier
de lucht van de
uitwerpselen niet, hoort
geen treinen. Het spoor
houdt op. Er schijnen
geen schijnwerpers meer,
als de nacht valt.
In dit open veld, waar de
wind waait
Dat heeft de geschiedenis
niet gedaan
en Wilhelm von Humboldt
ook niet
dat heeft de geschiedenis
niet geweten
alsof het een groot
alwetend iets is dat dingen doet en weet
Dat hebben de klojo’s gedaan
De schijnwerpers hebben
het laten gebeuren
met grote waanzinnige
ogen keken ze toe
Als de geschiedenis leert
door vergissingen
waren dat uiterst
leerzame momenten
Aber Herr Wilhelm von
Humboldt
kannte das Paradigma von
33 Sprachen
und hat nie ein Mensch
etwas übles getan!
“There is
therefore no such thing
to be
learned, mastered, or born with”
Maar er valt altijd nog
een café te behangen met de Grande Larousse
Toen Königsberg veroverd
werd
moesten de inwoners
tussen de puinhopen blijven
Niet meer dan een kwart
overleefde
Maar er valt altijd nog
een kerkhof te ruimen Zum Ewigen Frieden
De tijd is een groot blok
iets met insecten eronder
Haal het weg en de
geschiedenis is het blok dat weg is
Maak de klojo’s dood
anders maken ze mensen dood
Wat rest is stilte als de
klojo’s zijn doodgemaakt
En in de tijd die rest
de grote jukebox van de geschiedenis te laten ratelen,
de grote jukebox van de geschiedenis te laten ratelen,
tabak van de waanzin te
maken, en de klote oorlog
in een goed verzegelde
kist af te zinken in de poel der necrofielen
Misschien dat dan
de stank eens weg trekt,
ook al hebben we
de donder laten donderen,
en het met de demonen
in het kolenhok op een
akkoordje gegooid
Misschien dat dan de
klojo’s niet meer komen
ook al weet niemand
precies waarom
Maar de muziek in Breslau
“Nochmals, bitte,
nochmals!”
De tijd is niet thuis
Geen opmerkingen:
Een reactie posten