Pieter Seuren, hoogleraar theoretische linguïstiek en taalfilosofie, vindt dat het klassieke vierkant van opposities een adequatere uitdrukking geeft van de redeneercompetentie van taalgebruikers dan moderne predikaatlogica. Voor wie het vierkant van opposities niet kent:
Dus als alle zwanen wit zijn, zijn sommige zwanen wit, en is het niet zo dat geen zwanen wit zijn. Dit klopt natuurlijk alleen als je geen lege verzamelingen hanteert (wat als er helemaal geen zwanen zijn?) maar dat doen normale mensen volgens Seuren dan ook niet.
Wel is het volgens Seuren zo dat competente taalgebruikers een verschil zien tussen "Alle zwanen zijn wit" en "Er zijn geen zwanen die niet wit zijn". En dat geldt voor alle koppels van uitspraken in de toelichting bij het vierkant. Dus krijg je geen vierkant, maar een achthoek:
Tevens hebben normale mensen Two Dogmas of Empiricism niet gelezen, want ze hanteren een onderscheid tussen geldigheid van uitspraken op basis van aannames en van observaties. Dus krijg je - jawel - een zestienhoek:
En het wordt nog gekker, want ergens (hier kon ik het denkvermogen van normale mensen niet meer volgen) haalt hij ook nog een punt T vandaan, dat met alle punten in verbinding staat. Het heeft er iets mee te maken dat voor assumpties andere gevolgtrekkingen gelden dan voor observaties, want het breidt de zestienhoek niet uit, maar vervangt hem door een prisma. Het resultaat van deze scherpslijperij is een juweeltje:
En nu even alle gekheid op een stokje, het idee dat alle taalgebruik een onderliggende logica heeft, en dat deze universeel is, maar wel gemankeerd, valt onder wat Michiel van Lambalgen 'filosofische pornografie' noemt. Professor Seuren bepaalt even voor de gewone mensen hoe zij denken. Het idee dat mensen verschillende 'styles of reasoning' zouden kunnen hanteren, en dat ze het oneens kunnen zijn over wat een correcte redenering is zonder dat een van beiden een redeneerdefect heeft, heeft blijkbaar geen plaats in zijn psycholinguïstiek.
Tekst: The Natural Logic Project
Geen opmerkingen:
Een reactie posten