zondag 12 september 2010

Gaudeamus, 2010 (5): Laatste noten

En aan het einde valt de partituur op de grond. In Le voisin d'en face van Alvaro Martinez Léon, dat het concert van het VocaalLAB afsloot, lezen de musici van een doorlopende partituur, in een trapeze gevouwen. Een theatraal element in een verder, om eerlijk te zijn, weinig enerverend slotconcert - niet vergelijkbaar met hun verpletterende optreden verleden jaar met onder andere Position, Influence van David Coll.



VocaalLAB Nederland heeft de aangename gewoonte om nonstop-concerten te houden, zonder hinderlijk applaus tussen de stukken, en is als vocaal ensemble tamelijk uniek in zijn experimenteerdrift.
In dat opzicht vielen de stukken van Wouter Snoei en Arnold Marinissen een beetje tegen, ondanks de vrij extreme falsetten in Von Pferden, Gräsern, Sonnen, Menschen van de laatste. En als de stukken op het repertorie minder uitgesproken of eigenzinnig zijn, werkt de formule van aaneengesloten stukken minder goed, hoor je het verschil soms niet meer, zit er geen spanningsboog meer in het concert. Hadden ze niet even Mach Kein van Myunghoon Park kunnen opnemen, wat op zich beter bij het VocaalLAB past dan bij het Nieuw Ensemble dat het maandag uitvoerde?

En de winnaar is van de Gaudeamusprijs is:
Marko Nikodijevic (Duitsland/Servië, 1980) met cvecic, kucica / La lugubre gondola.

La lugubre gondola is een laat werk voor solo piano van Liszt; het winnende stuk van Nikodijevic is een herbewerking van zijn bewerking voor symfonieorkest uit 2002, die eerder op het Gaudeamus werd uitgevoerd in 2007. Dat leidde wel tot enig fronsen bij de borrel: "Can you win a composer's award with a cover?" Het is weliswaar een vrije bewerking, met een opmerkelijke rol voor het Glockenspiel, maar dan nog is het eerder een beloning voor vakmanschap en durf dan voor cutting edge muziek van de toekomst.
Nikodijevic was ook vertegenwoordigd met Tombeau de Claude Vivier, zaterdagmiddag uitgevoerd door Insomnio - een stuk dat wel zeer sterk in het idioom van Vivier geschreven was, in het gedragen en oosters aandoende eerste deel en vooral in de hoge uithalen van de blazers in het tweede. La lugubre gondola, naar de opname te oordelen, is in dat opzicht wel eigenzinniger.

Het goede nieuws: de kwaliteit van dit jaar was behoorlijk hoog. Behalve The bravery of women van Nicholas Brown heb ik geen bagger gehoord - opmerkelijk voor een nieuwemuziekfestival, want meestal betekent van moderne muziek houden door een hoop verveling heen bijten. Monica Germino heeft laten zien dat er een hoop kan met de electrische viool en dat niet alleen muzikaal, maar ook theatraal; met de deelname van het Orgelpark en het Tropentheater is zowel het aantal zalen als de variatie in bezetting toegenomen; en die samenwerking met het Gamelan Festival heeft ook de gamelan als moderne muziekvorm opnieuw op de kaart gezet. Een geslaagd festival, kortom.

Het slechte nieuws: er was niks mis mee. En dat is geen compliment. Er ontbrak, in de juryselectie van dit jaar, een recht-voor-zijn-raap-stuk als Position, Influence in 2009, of Fabian Svensson's Tillvaratagna Effekter in 2007. Henk Heuvelmans prees in de afsluitende speech de goede sfeer tijdens het festival: "there were no factions between the composers; no scores were burned". Misschien schort het daar wel aan. Het dichtste wat nog bij een partituurverbranding in de buurt kwam, was Huba de Graaff's indianendans rond een serialistisch motief. Maar onbedoeld onderstreept dat juist de woorden van de Gaudeamus-directeur: elkaar bestrijdende facties, da's zoooo historische avantgarde.

Maar ja, waarom zou je elkaar nog bestrijden? Er is ruimte genoeg voor iedereen. Alleen het conservatorium heeft al vier zalen, er is het beste podium voor nieuwe muziek in de wereld en er hangt nog een Bimhuis aan ook, de gesettelde voorhoede kan zelfs in het Concertgebouw terecht, er is een Orgelpark en een Karnatic Lab, de geluidskunstenaars hebben STEIM en de Smart Project Space, Paradiso heeft een open mind, en ondergronds valt er ook nog wel wat te regelen. Er zijn urgentere vijanden dan de collega's met andere esthetische opvattingen.
Politieke vijanden bijvoorbeeld. Hé, dat hebben we weinig gehoord. Behalve in de impromptu speech van Nikos Ioakeim is er op het podium niet over het dreigende rechtse gevaar gepraat. Het heeft wellicht ook weinig zin om Geert en zijn vriendjes met moderne muziek te bestrijden, en hoewel de mensen die de Concertzender hebben geschrapt en Radio 4 hebben gehersenspoeld mogen branden in de hel, is er altijd nog de VPRO om de opnamen van het festival op internetradio te zetten. Toch, een beetje meer woede had geen kwaad gekund.

Geen opmerkingen: