donderdag 9 september 2010

Gaudemus, 2010 (3): What to do with a violin

Ieder jaar is er op het Gaudeamus iets wat je de "bonte avond" zou kunnen noemen: een carte-blanche concert op de late avond na het hoofdconcert. In 2007 was dat bijvoorbeeld het positief krankjoreme Tillvaratagna Effekter, een compilatie van 25 op alle denkbare wijzen vervormde en verknipte citaten uit overbekende klassieke en populaire deuntjes, met bravoure uitgevoerd door Marleen Wester en het ensemble van het CvA op melodica, percussie en electrische gitaar. Eerder was het Tomoko Mukayama met een uur durende nonstoprecital. Gisteravond was het niet minder theatraal met Monica Germino solo op electrische viool, onder de titel Deviation.

Nou ja, solo... Niet voor niets was het stuk van Julia Wolfe With a blue dress on geschreven "for multiple Monicas" - een op het podium, en twee uit de luidsprekers. David Dramm legde uit dat er in zijn Fuzz Box Logic niet alleen gebruikt gemaakt wordt van gewone distortion pedals, maar zelfs van een "double distortion pedal... probably the best invention since the twin towers." Je zou, naar analogie met de extended piano, kunnen spreken van een 'extended violin'.
En wat kun je daar dan zoal mee doen? Je kunt er, zoals David Dramm, een pompende beat achter zetten en de klanken van de viool vervormen tot een gegrom dat niet uit de toon zou vallen op een heavy metal festival. Je kunt er, zoals Donnacha Dennehy, verschillende laagjes sonate mee over elkaar leggen op een manier die weliswaar, in zijn woorden, "one of my softest pieces so far" oplevert maar toch de sonate aardig van zijn onschuld berooft. En je kunt er, zoals Julia Wolfe, een kinderliedje mee oprekken tot een twintig minuten durende jachtige bang on a can - denk aan Bartóks vijfde strijkkwartet op steroïden. Wat Arnout Noordegraaf ermee kon kunnen we helaas niet horen, omdat de soundtrack niet op tijd af was. In plaats daarvan worden we lastig gevallen met het tamelijk broekafzakkend slechte The Bravery of Women van Nicholas Brown, met veel geleuter in voice-over over Isis en Osiris en een video van Monica in een zwarte jurk met een lange sleep - wat wel weer goed aansluit bij de multiple Monicas van Julia Wolfe.



Om een indruk te krijgen van Monica Germino op extended viool, hier een video waarin ze samen met Tomoko Mukayama en David Kweksilber Bagatellen van Heiner Goebbels uitvoert. Monica is trouwens ook de violiste van Electra, het niet minder theatrale en electronisch uitgebreide viool-percussie-blokfluit-zangkwartet over wie ik eerder schreef naar aanleiding van de CD-presentatie van Able to be.

Het concert van het Amstel saxofoon kwartet en de United Instruments of Lucillin heb ik helaas gemist - ondanks de belofte van een sonate voor speelgoedpiano van bovengenoemde Fabian Svensson en het prikkelende idee van Reza Namavar voor een bezetting van saxofoonkwartet en ensemble. Gelukkig is het allemaal nog na te luisteren op de blog van eigentijds. Ook wordt daarvan aanbevolen: Hollerin' in the Orgelpark van Jacob Adler, door Jochem Valkenburg getipt als een van de potentiële Gaudeamusprijswinnaars van dit jaar. Ook zullen er tzt videoopnamen van Deviation online worden geplaatst.

Meer muzikale chaos was woensdagmiddag te horen in de Bernard Haitinkzaal, waar orkest de Ereprijs de resultaten van een workshop met jonge componisten presenteerde, voor de gelegenheid versterkt met drie (piepjonge) vocalisten. De ereprijs is een soort van fanfare voor denkende mensen: kenmerkend is bijvoorbeeld dat het laatste stuk van Willem Breuker aan hen was opgedragen. Vooral Giuliano Bracci dwingt respect af met de manier waarop hij de op hol geslagen fanfare onder controle houdt; Nikos Iaokeim beklimt met enige schroom het podium voor een politieke oproep om ons vooral niet door Wilders en consorten een "Nederlandse identiteit" te laten opdringen, en vast te houden aan de multiculturele identiteit die we al hebben. Heel interessant hoe vier jonge componisten omgaan met het scheppen en controleren van wanorde, en respect voor de jongedames die de meest absurde kreten en parlando's moeten slaken. Maar om eerlijk te zijn, 4 stukken van 3-5 minuten als uitkomst van een workshop, da's eigenlijk toch wel weinig, en als er dan drie langere stukken van een oud-winnaar, een jurylid en een overleden grootheid tegenover staan, komen ze er toch wat bekaaid vanaf.

Geen opmerkingen: