De lange nacht van de klojo's

Tegen het kraakverbod (2)

Zodirect begint in Schijnheilig een grote culturele manifestatie om de invoering van het kraakverbod te vieren, onder de titel Nood kraakt wet. Hierbij alvast de tekst die ik daar ga voordragen, begeleid op electrische gitaar door een Croissant Terrible.



Kijk, daar komen de klojo’s
Daar komen de knaagdieren achter elkaar aan
schuifelen in hun kleine stalen huisjes
Kijk de konijnen
De klojo marcheert niet de klojo rijdt stapvoets
vroeg in de ochtend en laat in de avond
kwaad op alles en kankerend tegen zichzelf
over wat er vandaag in de krant staat
Kijk de konijnen
Daar komt het lint van metalen lemmingen
langzaam over de autobaan
Kijk uit, daar komen de klojo’s aan

Tegen het kraakverbod (1)

Zoals bekend worden er met de invoering van het kraakverbod aanstaande donderdagnacht zo'n vijfduizend nieuwe criminelen gecreëerd. We zijn weer een stap verder naar de politiestaat. Tot nog toe hadden de burgemeesters van de grote steden zich afwijzend tegen het verbod opgesteld: niet uitvoerbaar, niet urgent en geen oplossing. Gisteren echter verklaarde Eberhardt van der Laan het kraakverbod "onverkort" te willen naleven, en circa 200 kraakpanden in Amsterdam te ontruimen. Ik was toch al kwaad, maar nu ben ik woest. Het is niet mijn gewoonte om mensen op internet uit te schelden, maar dit moest me toch even van het hart:

Het concertgebouworkest en de drie pepertjes

De nieuwe AAA-reeks in het Concertgebouw
 

Toen het Concertgebouw twee jaar geleden een festival over Indiase muziek hield, was voor de gelegenheid de hele concertagenda van die maand voorzien van pepertjes: mild, kruidig, of "hot". Voor het gemak was alles waar een twintigste-eeuwse componist in voorkwam voorzien van drie pepertjes, ook als het bijvoorbeeld Debussy of Britten was. De Albert Heijn doet dat ook, op hun overigens heel goed te eten Oosterse magnetronmaaltijden - maar ook van de kip jalfrezi met vijf pepertjes krijg je geen blaren in de mond.

Het Concertgebouw heeft nu zijn serie eigentijds vernieuwd, en herdoopt tot AAA - Actueel, Avontuurlijk, Aangrijpend. Ik was lang niet meer in het Concertgebouw geweest, en bij de eerste aankondiging bekroop me de angst: toch niet wéér drie pepertjes? Maar deze keer heeft het KCO er werk van gemaakt. Er zijn partnerships aangegaan met het Stedelijk en het Muziekgebouw aan 't IJ, de nieuwe serie gaat uit van themaweekends met een symposium op vrijdagmiddag, filmvertoningen, exposities, debatten in Spui25, en een maand van tevoren komt De Groene Amsterdammer met een themakatern.

Schopenhauer im "Englischen Hof"

Vandaag in de Groene Amsterdammer, bij een artikel van Rüdiger Safranski over de actualiteit van Schopenhauer.

Al dat geïnterdisciplineer weer...

Artikel dat eerder vandaag verscheen in hard//hoofd online magazine voor kunst en journalistiek

Alles is interdisciplinair, tegenwoordig. In elk geval in de kunsten. Er is geen concertzaal, of ze houden wel eens een filmvertoning; geen dansgezelschap of ze nemen een geluidskunstenaar in de arm; geen museum of ze schakelen een theatermaker in op de vrijdagavond. En dat is dan nog de gevestigde orde. In een beetje zichzelf respecterende bedompte project space, in een willekeurige oude loods cq. locatietheater, op een edgy dans- of muziekfestival met een Engelse naam word je al gauw geconfronteerd met iets ongedefiniëerds performance-installatie-maak je eigen kunstwerk-achtigs, geen idee wat het is dus het zal wel kunst zijn.

En dat gaat niet altijd goed. Het Nieuw Ensemble probeerde onlangs samen met Emio Greco | PC en een heleboel electronica een totaalvoorstelling te scheppen waarin de bewegingen van de danser werden geregistreerd en geresampled als geluid, zodat Emio tegelijkertijd kon interageren met de muzikanten, de soundtrack, en met een doelbewust statische zangeres in een theatrale setting. En er was ook nog iets met video. Het resultaat kwam in al die interacties niet uit de verf en hing ook nog eens als los zand aan elkaar: de muziek was goed maar de rest niet. Interdisciplinair is blijkbaar niet altijd beter.

Gaudeamus, 2010 (5): Laatste noten

En aan het einde valt de partituur op de grond. In Le voisin d'en face van Alvaro Martinez Léon, dat het concert van het VocaalLAB afsloot, lezen de musici van een doorlopende partituur, in een trapeze gevouwen. Een theatraal element in een verder, om eerlijk te zijn, weinig enerverend slotconcert - niet vergelijkbaar met hun verpletterende optreden verleden jaar met onder andere Position, Influence van David Coll.



VocaalLAB Nederland heeft de aangename gewoonte om nonstop-concerten te houden, zonder hinderlijk applaus tussen de stukken, en is als vocaal ensemble tamelijk uniek in zijn experimenteerdrift.

Gaudeamus, 2010 (4): Het onverwachte

De eerste regel bij de Night of the Unexpected is dat je op tijd moet komen, en op tijd weer weg moet gaan. De grootste variatie zit namelijk in korte stukken aan het begin, terwijl later op de avond, als ook de nachtvlinders op zoek naar een avondje Paradiso binnenfladderen, de langere band acts met lichteffecten en decibellen de overhand krijgen. Zo rond elf uur zijn de meeste componisten wel verdwenen.

The Night of the Unexpected is een concertformat dat uniek is in Nederland, en for all I know misschien wel op de wereld. Het belangrijkste kenmerk is dat alles er welkom is, als het maar progressief is. Dat kan variëren van geluidskunst tot gamelan, van muziektheater met video tot Noorse noise, van live sampled jazzimprovisaties tot experimentele electronica.

Gaudemus, 2010 (3): What to do with a violin

Ieder jaar is er op het Gaudeamus iets wat je de "bonte avond" zou kunnen noemen: een carte-blanche concert op de late avond na het hoofdconcert. In 2007 was dat bijvoorbeeld het positief krankjoreme Tillvaratagna Effekter, een compilatie van 25 op alle denkbare wijzen vervormde en verknipte citaten uit overbekende klassieke en populaire deuntjes, met bravoure uitgevoerd door Marleen Wester en het ensemble van het CvA op melodica, percussie en electrische gitaar. Eerder was het Tomoko Mukayama met een uur durende nonstoprecital. Gisteravond was het niet minder theatraal met Monica Germino solo op electrische viool, onder de titel Deviation.

De terugkeer van de taart

Stukje dat vandaag verscheen op hard//hoofd - misschien had ik het beter ten tijde van de verkiezingen kunnen schrijven.

Het is al weer een tijd geleden dat er voor het laatst iemand getaart is. In het vorige decennium konden mensen als Frits Bolkestein, Gerrit Zalm, Bill Gates en Bernard-Henri Lévi nog op een stuk gebak in hun gezicht rekenen; maar sinds Pim Fortuijn is de klad er in gekomen. De door hem ingezette hetze tegen ludiek verzet was na zijn dood zó succesvol, dat toen in 2005 Rita Verdonk met ketchup werd besmeurd, nota bene Femke Halsema het presteerde om kamervragen te stellen of de minister zich “de ernst van het ketchupgooien” wel afdoende realiseerde. De Biologische Bakkersbrigade en de actiegroep TAART zijn ondertussen ter ziele, en de enige taartactie die nog de pers haalde was van de rechtsextremistische groep Voorpost.

Gaudeamus, 2010 (2): Aleph en Insomnio

Het Aleph Ensemble en Insomnio zijn allebei gezelschappen die uitblinken in wat ik eerder heb omschreven als "muziek in het donker" - Insomnio vooral in combinatie met video en live electronica, en Aleph in het bijzonder met muziektheaterstukken van Georges Aperghis. Vanmiddag in de Bernard Haitinkzaal, wellicht de witste muziekzaal van Nederland, was daar helaas geen sprake van. Dat pakte voor Insomnio, dat een krachtig geluid heeft, beter uit dan voor het toch wat fletse Aleph. Het is misschien niet eerlijk, maar ik blijf Aleph afmeten aan hun briljante optreden tijdens de Gaudeamus Muziekweek van 2005, dat ze bij latere edities nooit meer hebben weten te evenaren, en wat ook niet hielp was het Franse accent van Monica Jordan, die Duits en Nederlands moest zingen. Muzikaal viel er echter niks af te dingen op hun vertolking van Huba de Graaff's indianenkrijgzang, en hun gemeenschappelijke optreden met Insomnio in de afsluiter van Huck Hodge.

Gaudeamus, 2010 (1): The Festival is Opened

Vanavond begon in het Muziekgebouw aan 't IJ de Gaudeamus Muziekweek, een zevendaags festival voor jonge componisten met dit jaar concerten in het Bimhuis, de Haitinkzaal van het Conservatorium, het Tropentheater, de grote zaal van het Muziekgebouw en een Night of the Unexpected in Paradiso. Gaudeamus is waar in 2005 mijn liefde voor de Nieuwe Muziek ernstig werd, op een zondagmiddag op de zolder van het oude conservatorium waar het publiek in een vierkant met de rug naar de dirigent zat en waar Lucas Vis aan het eind van het stuk riep: "THE FESTIVAL IS OPENED!"

Art gun

José Saramago

Vandaag in de Groene Amsterdammer, bij een artikel van Cees Zoon, p. 59:

Mensen moeten hun eigen ziel construeren

Nobelprijswinnaar José Saramago was zijn leven lang verontwaardigd. Kritiseren vond hij een bittere noodzaak. 'Ik zal nooit berusten. De wereld is een verschrikking, het leven een ramp, maar alles kan veranderd worden.'

Alsof er iets weg is wat je niet kunt aanwijzen

Kan iemand me uitleggen wat er aan de hand is? Het lijkt alsof er iets weg is wat je niet kunt aanwijzen. Alles staat er nog, maar de muren lijken te zweven, en de tram waggelt en zwalkt. Er zit geen onbedoelde muziek meer in de straatgeluiden, en de boeken staan vol met inktspatten waar de letters waren. De meisjes gaan gekleed in zwart-met-witte wolken, en de stoeptegels zijn grijs woestijnzand geworden. Alsof er iets weg is wat je niet kunt aanwijzen.
- De lijnen zijn verdwenen.